BIP Sąd Rejonowy w Olecku

         Zbliżająca się wiosna oraz okres letniego wypoczynku sprzyjają spędzaniu czasu na świeżym powietrzu, nawiązywaniu nowych znajomości, ale także – niestety - inicjacji alkoholowej, narkotykowej, łamaniu prawa  oraz norm społecznych przez nieletnich. Chcielibyśmy – jako kuratorzy pionu rodzinnego – by młodzi czerpali z hasła: „Przestrzegasz prawa – jesteś OK”.

Kim jest nieletni?

Na gruncie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich pojęcie nieletniego nie jest rozumiane jednolicie, obejmuje ono swoim zakresem trzy kategorie osób:

1. a) w zakresie zapobiegania i zwalczania demoralizacji nieletnim jest osoba do 18 roku życia, przy czym dolna granica wieku nie jest określona;
2. b) w sprawach o popełnienie czynu karalnego nieletnim jest osoba między 13 a 17 rokiem życia (osoba, która popełnia czyn zabroniony po ukończeniu 17 roku życia odpowiada jak dorosły);
3. c) w zakresie wykonywania środków wychowawczych lub poprawczych (orzeczonych wcześniej w stosunku do osób opisanych w pkt a i b) - do ukończenia 21 lat życia. 

Pojęcie "nieletniego" należy odróżnić od "małoletniego" (pojęcie z prawa cywilnego), którym jest osoba, która nie ukończyła 18 roku życia oraz "młodocianego" (pojęcie z prawa karnego), tj. sprawcę przestępstwa, który popełnił je przed ukończeniem 21 roku życia, a w czasie orzekania przez sąd I instancji ma nie więcej niż 24 lata.

Zgodnie z przepisami Ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich każda osoba pomiędzy 13 a 17  rokiem życia ponosi odpowiedzialność prawną za popełnione czyny karalne.

Czyn karalny to czyn zabroniony przez Ustawę o postępowaniu w sprawach nieletnich lub Kodeks  Karny /przestępstwo/ albo  Kodeks Wykroczeń /wykroczenie/.

Zachowania, które kwalifikujemy jako objawy  demoralizacji to:                                                                       

- wulgarne słownictwo                                                            

- wagarowanie                                                                         

- wandalizm                                                                               

- ucieczki z domu                                                                                                                                                

- lekceważenie nauki

- przedwczesne podejmowanie życia seksualnego

- stosowanie agresji, przemocy

- palenie papierosów, spożywanie alkoholu                            

- zażywanie narkotyków                                                          

- udział w destrukcyjnych subkulturach, sektach         

Za demoralizację nieletni odpowiadają do 18 roku  życia.         

Decyzję o zastosowaniu wobec nieletniego środków wychowawczych lub poprawczych podejmuje Sąd Rodzinny i Nieletnich. W zależności od rodzaju popełnionych czynów karalnych, czy też przejawów demoralizacji sąd może zastosować:

- upomnienie

-zobowiązanie do przeproszenia pokrzywdzonego

- zobowiązanie do naprawienia szkody

- odpowiedzialny nadzór rodziców

- odpowiedzialny nadzór organizacji młodzieżowej lub osoby godnej zaufania

- nadzór kuratora

- zakaz prowadzenia pojazdów

- skierowanie do ośrodka kuratorskiego

- umieszczenie w młodzieżowym środku wychowawczym

- umieszczenie w placówce leczniczej

- umieszczenie w zakładzie poprawczym

- orzec przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu karalnego,

- orzec umieszczenie w rodzinie zastępczej

W sprawach nieletniego sąd kieruje się przede wszystkim jego dobrem, dążąc do osiągnięcia korzystnych zmian w osobowości i zachowaniu się nieletniego.

Po ukończeniu 17r. życia nieletni ponosi odpowiedzialność karną (wg prawa karnego jest osobą dorosłą).